„Ko je imao sreće da se jutros probudi u Beogradu, može smatrati da je za danas dovoljno postigao u životu. Svako dalje insistiranje na još nečemu, bilo bi neskromno.”
Dušan Radović – Beograde, dobro jutro!
Prošetajte književnim stazama Beograda
Sadržaj članka (otvori)
Da li vas inspirišu šetnje beogradskim ulicama i razgledanje skrivenih i ušuškanih djelova grada?
Ako je tako, znajte da niste jedini. Veliki broj ljudi gaji posebno osjećanje prema atmosferi i jedinstvenosti našeg glavnog grada. Od davnina je Beograd bio inspiracija i omiljena destinacija mnogim piscima i pjesnicima. Mjesto gdje se susreću Dunav i Sava i vječiti grad koji zauvijek ostaje u sjećanju opisivali su i u svoja djela unosili najpoznatiji domaći i strani umjetnici.
Upravo zbog toga je autor Jovan Anđić objavio knjigu Književni vodič kroz Beograd, u izdanju Lagune, koja je zamišljena kao vodič kroz dva vjeka kulturne i društvene historije Beograda.
„Beograd je na jednoj od onih istorijskih raskrsnica koje povezuju Istok i Zapad, Aziju i Evropu, otvoren brojnim vetrovima koji su vekovima duvali preko ovog dela Balkana. Preko njega su, lomeći se o njegove bedeme, jurišale prema zapadu, Pešti i Beču vojske turskih sultana i vezira. Preko njega su sa zapada prema istoku prodirali austrijski zavojevači pod komandom Evgenija Savojskog. Na bedeme njegove tvrđave jurišala je gola i bosa srpska raja predvođena voždom Karađorđem, otimajući grad od turskih porobljivača. Na Beograd su se, u Prvom svetskom ratu, rušile armije austrougarskog vojskoviđe Poćoreka i nadmenog nemačkog generala
Mekenzena…”
Branko Ćopić, Naš beli grad, iz rukopisne zaostavštine
Priče o piscima i gradu koji su voljeli
Želja autora je da ovaj vodič kroz Beograd podstakne startosjedioce i posjetioce da ga obilaze s posebnom pažnjom. U knjizi ćete pronaći opise znamenitosti i priče o tome kako su najljepši djelovi Beograda uticali na naše književnike.
Pored ovoga, pročitaćete tekstove i odlomke o Beogradu i na taj način ćete imati utisak da vas poznati pisci i pesnici vode kroz grad i pokazuju kako su ga vidjeli i doživjeli u svoje vrijeme.
Obuhvaćeno je vrijeme od Dositeja Obradovića, koji je boravio u Beogradu od 1807. godine i učestvovao u izradi plana organizacije državne uprave u ustaničkoj Srbiji do Mome Kapora, koji je u svojim djelima Beograd opisivao kao metaforu i način života.
„Ja imam sad ovde u Beogradu takovu baštu prostranu, široku i lepu, kakvu ni premudriSolomon i ni jedan car persijski nije imao. Svud oko zidova zasadio sam loze čudotvorne. Lane u proleće zasadio sam i istoga leta rodile su mi tri grozda; treće godine kažu da će mi doneti petnaest akova vina, pak onda hodite d ase veselimo, ako budemo živi.”
Dositej Obradović
„Postoji u beogradskim letnjim večerima jedno međuvreme (između sedam i devet), koje je nemoguće izdržati u kući. Kroz otvorene prozore osluškujete uznemireni grad, žamor njegovih toplih trotoara; kuckanje potpetica, mladi smeh, dovikivanje i zvižduke – dopire vam do ušiju onaj tako posebni mazni beogradski akcenat, pun nagoveštaja, lenjih obećanaj o neke pritajene obesti, koja kao da se opire nežnostima mlake letnje noći.”
Momo Kapor
Posebnu vrednost Književnog vodiča kroz Beograd čine tačke ukrštanja
Knjiga sadrži tri mape Beograda i adresar.
Jedna od mapa je najdragocjenija i predstavlja mjesta ukrštanja. To su posebna mjesta na kojima se susreću stvaralačke i životne staze pisaca, ponekad i u stvarnom životu, ali češće u beogradskom prostoru i u vremenu. To su kafane, stanovi u Beogradu, redakcije listova, sjedišta kulturnih i obrazovnih institucija i udruženja, pozorišta, parkovi pa čak i groblje.
Ta mjesta nalaze se u širem djelu grada i gotovo sva se mogu obići za manje od dva sata. Povezanost pisaca sa Beogradom i njihov uticaj na identitet grada iskazani su činjenicama i pripovijedanjem o njihovom životu i radu. Svako poglavlje završava se proznim odlomkom ili stihovima o Beogradu koji otkrivaju autentičnost doživljaja i piščeve povezanosti sa gradom.
Ukoliko planirate da posjetite naš glavni grad ili da nekome priuštite prikladan poklon o Beogradu, ova knjiga je idealan izbor.
„Beograd leži na steni koja se uzdiže iznad nepregledne ravnice. Pogled obuhvata veličanstvenu panoramu Bačke i Banata, starih, najzad oslobođenih, srpskih pokrajina. Ko je jednom ugledao jasne obrise grad, iznad srebrnastih traka Save i Dunava, nikada ih neće zaboraviti. Svuda su samo nepregledne oranice, plodne njive, sela, a u daljini plavi visovi… Osnova beogradskog karaktera je mešavina vedrine i ironije. Ovaj svet je podneo toliko nevolja da mu se sve čini smešnim i ništa mu ne izgleda dostijnim divljenja, osim dobrog srca, vina i raspoloženja…”
Miloš Crnjanski
